Fundusze Europejskie, Wiedza Edukacja Rozwój imageRzeczpospolita Polska imageRządowe Centrum Legislacji imageUnia Europejska, Europejski Fundusz Społeczny image

1 Zagadnienia wprowadzające




Przebieg postępowania ustawodawczego kończy się aktem promulgacji ustawy, na który składa się podpisanie ustawy przez głowę państwa oraz ogłoszenie ustawy w urzędowym organie publikacyjnym 408. Podpis Prezydenta jest urzędowym potwierdzeniem prawidłowości uchwalenia ustawy (przez właściwy organ, tj. Sejm i Senat, i z dochowaniem konstytucyjnie przewidzianej procedury) oraz warunkiem sine qua non jej ogłoszenia, a tym samym – wejścia w życie. Prezydent obok sprawowania władzy wykonawczej jest w pierwszej kolejności strażnikiem Konstytucji. Podpisanie ustawy przez Prezydenta nadto nadaje walor domniemania konstytucyjności jej przepisom, który może zostać jedynie podważony przez wyrok Trybunału Konstytucyjnego.




Konstytucja


Art. 122. 1. Po zakończeniu postępowania określonego w art. 121 Marszałek Sejmu przedstawia uchwaloną ustawę do podpisu Prezydentowi Rzeczypospolitej.

2. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.






Zarówno podpisanie, jak i odmowa podpisania stanowią wyłączną prerogatywę Prezydenta. Oznacza to, że są to akty urzędowe, które dla swojej ważności nie wymagają kontrasyganty Prezesa Rady Ministrów, tj. podpisu Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed Sejmem. Tym samym drugi z organów władzy wykonawczej nie ma wpływu na decyzje podejmowane przez Prezydenta przy podpisaniu ustawy.




Konstytucja


Art. 144. 1. Prezydent Rzeczypospolitej, korzystając ze swoich konstytucyjnych i ustawowych kompetencji, wydaje akty urzędowe.

2. Akty urzędowe Prezydenta Rzeczypospolitej wymagają dla swojej ważności podpisu Prezesa Rady Ministrów, który przez podpisanie aktu ponosi odpowiedzialność przed Sejmem.

3. Przepis ust. 2 nie dotyczy: […]

6) podpisywania albo odmowy podpisania ustawy,

7) zarządzania ogłoszenia ustawy oraz umowy międzynarodowej w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej,






Wpływ Prezesa Rady Ministrów przejawia się jedynie w tym, że jest organem wydającym Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, a zatem de facto to on jest organem odpowiedzialnym za zakończenie procesu ustawodawczego w przypadku zarządzenia przez Prezydenta ogłoszenia ustawy.
Samodzielność w podejmowaniu decyzji co do podpisania albo odmowy podpisania ustawy przez Prezydenta nie oznacza jednak, że nie ponosi on odpowiedzialności za decyzje podjęte na tym etapie procedury legislacyjnej. Decyzje obarczone są nie tylko odpowiedzialnością polityczną, ale co istotniejsze – Prezydent może narazić się na popełnienie deliktu konstytucyjnego 409.






408    P. Winczorek, Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., s. 155.

409    Deliktem konstytucyjnym jest działanie lub zaniechanie naruszające Konstytucję lub ustawę w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie urzędowania wy- mienionych w Konstytucji organów, w tym Prezydenta. Chociaż naruszenie takie może oznaczać również popełnienie przestępstwa, z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjne- go wynika, że pojęcie deliktu konstytucyjnego nie jest tożsame z pojęciem przestępstwa, gdyż są to dwa osobne reżimy prawne (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 lutego 2001 r. P 12/00). Zgodnie z art. 145 ust. 1 Konstytucji Prezydent Rzeczypo- spolitej za naruszenie Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu.

2 Uprawnienia Prezydenta

 

Z uwagi na doniosły charakter decyzji Prezydenta Konstytucja reguluje trzy alternatywne rozwiązania. Prezydent, czuwając nad przestrzeganiem Konstytucji, przed podpisaniem ustawy jest uprawniony do dokonania analizy ustawy pod kątem zarówno prawnym, jak i oceny skutków polityczno-społeczno-gospodarczych. 

Zgodnie z Konstytucją Prezydent może podjąć następujące decyzje: 

1) podpisanie ustawy, 

2) skierowanie ustawy do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją, 

3) przekazanie ustawy Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. 

 

W przypadkach opisanych w pkt 2 i 3 obowiązek podpisania ustawy jest uzależniony od decyzji podmiotów, do których ustawa została skierowana. 

 

Na podjęcie decyzji Prezydent ma 21 dni od dnia otrzymania ustawy od Marszałka Sejmu i jest to termin nieprzekraczalny. Naruszenie tego terminu rodzi odpowiedzialność Prezydenta za naruszenie Konstytucji i powoduje możliwość postawienia przed Trybunałem Stanu.

 

Warto podkreślić, że Konstytucja nie określa Marszałkowi Sejmu terminu na przedstawienie ustawy do podpisu Prezydenta. Termin ten określony jako „niezwłocznie” wynika z Regulaminu Sejmu.

 


 

Regulamin Sejmu

 Art. 56. Niezwłocznie po ustaleniu tekstu ustawy w wyniku rozpatrzenia uchwały Senatu albo po uzyskaniu informacji o przyjęciu ustawy przez Senat bądź po bezskutecznym upływie terminu do podjęcia uchwały Senatu Marszałek Sejmu przesyła Prezydentowi tekst ustawy, potwierdzony swoim podpisem.

 


 

 

Analiza i opiniowanie ustaw przedkładanych do podpisu Prezydenta pod względem ich zgodności z Konstytucją, umowami międzynarodowymi, prawem Unii Europejskiej i ustawami oraz pod względem merytorycznym, a także przygotowywanie dokumentów związanych z ogłaszaniem ustaw należy do zadań Biura Prawa i Ustroju 410. We wskazanym w Konstytucji terminie Prezydent podejmuje wymagane prawem czynności. Ewentualne skorzystanie z uprawnień przewidzianych w art. 122 ust. 3 lub 5 wstrzymuje bieg tego terminu.

 


 

Konstytucja 

Art. 122. 6. Wystąpienie Prezydenta Rzeczypospolitej do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją lub z wnioskiem do Sejmu o ponowne rozpatrzenie ustawy wstrzymuje bieg, określonego w ust. 2, terminu do podpisania ustawy.

 


 


410    Zgodnie z § 22 pkt 3 i 4 zarządzenia nr 10 Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypo- spolitej Polskiej z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie nadania regulaminu organizacyjne- go Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

2.1 Podpisanie ustawy

Prezydent, w przypadku gdy ustawa nie budzi wątpliwości co do jej zgodności z Konstytucją, podpisuje ustawę. Jest to często akt uroczysty, który stanowi uwieńczenie procesu legislacyjnego. 

 

Prezydent podpisuje ustawę również wówczas, gdy nie widzi podstaw do przekazania ustawy Sejmowi w celu ponownego rozpatrzenia. 

 

Po podpisaniu ustawy, Prezydent zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej i kieruje do właściwego organu wydającego ten dziennik urzędowy.

2.2 Skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego

Mając na względzie konstytucyjny obowiązek Prezydenta czuwania nad przestrzeganiem Konstytucji, w pierwszej kolejności Prezydent powinien dążyć do wyeliminowania wątpliwości co do prawnych aspektów przyjętej ustawy. „Czuwanie” nad przestrzeganiem konstytucji, zgodnie z poglądem doktryny 411 wiąże się z większą aktywnością, niż byłaby zakładana dla „strażnika Konstytucji”. Takie określenie roli Prezydenta rodzi po jego stronie obowiązek podejmowania konkretnych działań. Może on zatem skorzystać z procedury skierowania ustawy do Trybunału Konstytucyjnego. Taki tryb kontroli konstytucyjności przepisów jest zwany kontrolą prewencyjną, a zatem kontrolą przeprowadzoną przed wprowadzeniem ustawy do systemu prawa.

 

 


 

Konstytucja 

Art. 122. 3. Przed podpisaniem ustawy Prezydent Rzeczypospolitej może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją. Prezydent Rzeczypospolitej nie może odmówić podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za zgodną z Konstytucją. 

4. Prezydent Rzeczypospolitej odmawia podpisania ustawy, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodną z Konstytucją. Jeżeli jednak niezgodność z Konstytucją dotyczy poszczególnych przepisów ustawy, a Trybunał Konstytucyjny nie orzeknie, że są one nierozerwalnie związane z całą ustawą, Prezydent Rzeczypospolitej, po zasięgnięciu opinii Marszałka Sejmu, podpisuje ustawę z pominięciem przepisów uznanych za niezgodne z Konstytucją albo zwraca ustawę Sejmowi w celu usunięcia niezgodności.

 


 

 Prezydent może także podpisać ustawę, a następnie (po jej ogłoszeniu) skierować ją do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli następczej. W odróżnieniu od kontroli prewencyjnej w takim przypadku ustawa może wejść w życie i wywołać skutki jeszcze przed wydaniem wyroku przez Trybunał Konstytucyjny. Kontrola w trybie prewencyjnym gwarantuje, że wadliwe przepisy nie wejdą w życie. 

 

 

Przykład 

Decyzja Prezydenta RP w sprawie ustawy o OFE

Prezydent podpisał ustawę wprowadzającą zmiany w OFE, podejmując jednocześnie decyzję o skierowaniu jej do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli następczej.[…] […] zmiany w OFE wzbudziły szeroką dyskusję wśród prawników. Prezentowane opinie pokazują różnorodność ocen i rozbieżność zdań co do oceny konstytucyjności proponowanych przez rząd przepisów. Biorąc to pod uwagę, Prezydent podjął decyzję, że po podpisaniu ustawy i jej opublikowaniu w Dzienniku Ustaw skieruje ustawę o OFE do kontroli w Trybunale Konstytucyjnym w trybie następczym.

 

Przepisy Konstytucji, wskazując podmioty posiadające legitymację do wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie zgodności m.in. ustawy z Konstytucją, w pierwszej kolejności wskazują Prezydenta, którego konstytucyjnym zadaniem jest czuwanie nad przestrzeganiem Konstytucji. 

 


 

Konstytucja 

Art. 191. 1. Z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 188, do Trybunału Konstytucyjnego wystąpić mogą: 

1) Prezydent Rzeczypospolitej, Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu, Prezes Rady Ministrów, 50 posłów, 30 senatorów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich, 

2) Krajowa Rada Sądownictwa w zakresie, o którym mowa w art. 186 ust. 2, 

3) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, 

4) ogólnokrajowe organy związków zawodowych oraz ogólnokrajowe władze organizacji pracodawców i organizacji zawodowych, 

5) kościoły i inne związki wyznaniowe, 

6) podmioty określone w art. 79 w zakresie w nim wskazanym. 2. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 3–5, mogą wystąpić z takim wnioskiem, jeżeli akt normatywny dotyczy spraw objętych ich zakresem działania.”

 


 

 W polskim systemie prawa sądem, który orzeka o zgodności ustaw z ustawą zasadniczą, jest Trybunał Konstytucyjny. Zgodnie z art. 188 Konstytucji Trybunał Konstytucyjny orzeka m. in w sprawach zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją, a także zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie. Jednakże w trybie kontroli prewencyjnej przepisy Konstytucji wyraźnie ograniczają możliwość orzekania o zgodności ustaw przed podpisaniem jedynie do oceny zgodności z ustawą zasadniczą.

Konstytucja nie określa warunków, od których jest uzależniona możliwość skorzystania przez Prezydenta z prawa kontroli prewencyjnej. Oznacza to, że Prezydent może podjąć decyzję o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego każdej ustawy, która został przedłożona do podpisu. Tryb postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym określa ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, w tym określa wymogi, jaki powinien spełniać wniosek o stwierdzenie zgodności ustawy z Konstytucją. Z tych przepisów wywieźć można ograniczenie Prezydenta, co do kierowania ustaw, gdyż wymagane jest wykazania przez Prezydenta wątpliwości co do zgodności ustawy lub poszczególnych jej przepisów z konkretnymi wzorcami kontroli. 

 


 

Ustawa o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym 

Art. 47. 1. Wniosek złożony przez podmiot, o którym mowa w art. 191 ust. 1 pkt 1–5 Konstytucji, zawiera: 

1) oznaczenie podmiotu uprawnionego do złożenia wniosku; 

2) podanie podstawy prawnej działania podmiotu uprawnionego do złożenia wniosku; 

3) oznaczenie rodzaju pisma procesowego; 

4) określenie kwestionowanego aktu normatywnego lub jego części; 

5) wskazanie wzorca kontroli; 

6) uzasadnienie. 

2. Uzasadnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, zawiera: 

1) przywołanie treści kwestionowanego wnioskiem przepisu wraz z jego wykładnią; 

2) przywołanie treści wzorców kontroli wraz z ich wykładnią; 

3) określenie problemu konstytucyjnego i zarzutu niekonstytucyjności; 

4) wskazanie argumentów lub dowodów na poparcie zarzutu niekonstytucyjności.

 

Kontrola konstytucyjności przepisów opiera się o wskazanie wzo- rów kontroli, tj. praw lub wolności, które mogą być naruszone. W trybie kontroli prewencyjnej za wzorzec kontroli przyjmuje się wyłącznie przepisy Konstytucji, bez możliwości kwestionowania zgodności przyjętych przepisów z umową międzynarodową ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie lub zgodności z inną ustawą. Doktryna prawa dopuszcza możliwość powoływania się na przepisy Regulaminu Sejmu lub Senatu lub przepisy innych ustaw412 jedynie w przypadku kwestionowania prawidłowości trybu uchwalenia ustawy413 .

 

Kierując petycje i apele do Prezydenta, poza argumentami o charakterze merytorycznym, można wskazać na te przepisy Konstytucji, które stanowić mogą powód skierowania ustawy do Trybunału Konstytucyjnego.

 

2023-10-24 08-57-21.png

2023-10-24 08-57-33.png

 RYS. 55. NAJCZĘSTSZE WZORCE KONTROLI.

 W trybie kontroli prewencyjnej Trybunał Konstytucyjny orzeka w pełnym składzie. Termin na rozpatrzenie sprawy w przypadku kontroli prewencyjnej został określony w Konstytucji jedynie w przypadku ustawy budżetowej i ustawy o prowizorium budżetowym – zgodnie z art. 224 ust. 2 wynosi 2 miesiące. Ograniczeń temporalnych nie ma w przypadku innych ustaw kierowanych przed podpisaniem. Po wydaniu orzeczenia: 

• jeżeli Trybunał Konstytucyjny uzna ustawę za zgodną z Konstytucją, Prezydent nie może odmówić jej podpisania – Prezydent jest zobowiązany podpisać taką ustawę oraz zarządzić jej ogłoszenie; 

• jeżeli Trybunał Konstytucyjny uzna ustawę za niezgodną z Konstytucją, Prezydent odmawia podpisania takiej ustawy;

• jeżeli niezgodność ustawy z Konstytucją dotyczy tylko niektórych przepisów ustawy, a Trybunał Konstytucyjny nie orzeknie, że są one nierozerwalnie związane z całą ustawą, Prezydent Rzeczypospolitej, po zasięgnięciu opinii Marszałka Sejmu: o podpisuje ustawę z pominięciem przepisów uznanych za niezgodne z Konstytucją albo o zwraca ustawę Sejmowi w celu usunięcia niezgodności. W tej procedurze nie bierze udziału Senat.

Снимок экрана от 2023-10-24 09-02-19.png

W latach 2005-2023 Prezydent skorzystał z tego uprawnienia 24 razy 414.

 


411    M. Florczak-Wątor, Prewencyjna kontrola konstytucyjności ustaw [w:] Konstytu- cja i sądowe gwarancje jej ochrony. Księga Jubileuszowa Prof. Pawła Sarneckiego, red. P. Czarny, P. Tuleja, Kraków 2004 , s. 71.

412   Ustawa o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli, ustawa o orga- nizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.

413    A. Rytel-Warzocha, Prewencyjna kontrola konstytucyjności prawa na tle państw eu- ropejskich, Gdańsk 2019, s. 242.

414   Stan na dzień 15 maja 2023 r.

2.3 Przekazanie Sejmowi do ponownego rozpatrzenia

Uzasadnieniem dla niepodpisania ustawy mogą być także kwestie nie tyle prawne, konstytucyjne, co kwestie merytoryczne, wynikające z odmiennej koncepcji Prezydenta i prowadzonej przez niego polityki względem uregulowanych w ustawie kwestii. W takim przypadku Prezydent może przekazać Sejmowi ustawę z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie, co zwane jest potocznie wetem prezydenckim, w doktrynie zwane także wetem ustawodawczym 415. W takim trybie wymagany jest wyższy próg uzyskania większości, by taką odesłaną przez Prezydenta ustawę Sejm mógł ponownie uchwalić – większość 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (przy zwykłym uchwalaniu – Sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów – art. 120 Konstytucji). Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 7 dni podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. W takim przypadku nie jest już możliwe skorzystanie z prawa kontroli prewencyjnej przez Prezydenta.

Istotne jest, by wniosek o ponowne rozpatrzenie był uzasadniony. Konstytucja wymaga wskazania argumentów przemawiających za zawetowaniem ustawy, które niekoniecznie mają mieć charakter prawny. Nie stoi również na przeszkodzie, by Prezydent skorzystał z prawa weta również w przypadku, gdy poweźmie wątpliwości natury prawnej co do zgodności zaproponowanych w ustawie regulacji z ustawą zasadniczą. Jednak jako strażnik Konstytucji powinien wówczas w pierwszej kolejności skierować taki akt w celu orzeczenia przez powołany w tym celu sąd konstytucyjny, tj. Trybunał Konstytucyjny.

 

 


 

Konstytucja 

Art. 122. 5. Jeżeli Prezydent Rzeczypospolitej nie wystąpił z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3, może z umotywowanym wnioskiem przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów Prezydent Rzeczypospolitej w ciągu 7 dni podpisuje ustawę i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. W razie ponownego uchwalenia ustawy przez Sejm Prezydentowi Rzeczypospolitej nie przysługuje prawo wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3. 

 


 

W latach 2005 – 2023 Prezydent skorzystał z tego uprawnienia 33 razy 416.

Zrzut ekranu 2023-10-10 084558.png

RYS. 56. MOŻLIWE DECYZJE PREZYDENTA


415   M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87-243, Warsza- wa 2016.

416   Stan na dzień 15 maja 2023 r.

3 Udział czynnika społecznego na etapie podpisania ustawy przez Prezydenta

Termin 21 dni na podjęcie decyzji przez Prezydenta na ostatnim etapie procesu ustawodawczego daje możliwość wyrażenia swojej opinii przez obywateli, w tym zgłaszania postulatów co do podjęcia decyzji o podpisaniu albo odmowie podpisania ustawy, szczególnie jeśli ustawa zawiera kontrowersyjne z punktu widzenia społecznego rozwiązania. Charakter zgłaszanych postulatów (prawne lub merytoryczne) może mieć wpływ na kierunek podejmowanych przez Prezydenta działań. W przypadku wątpliwości co do zgodności z Konstytucją całej ustawy, bądź jedynie części jej przepisów, podnoszone argumenty mogą zostać wykorzystane we wniosku kierowanym do Trybunału Konstytucyjnego. Merytoryczne zastrzeżenia dotyczące przyjętych rozwiązań mogą stanowić potwierdzenie wątpliwości Prezydenta, podnoszonych w uzasadnieniu wniosku o ponowne rozpatrzenie ustawy przez Sejm. W celu zgłoszenia postulatów można skorzystać z kilku możliwości.

3.1 Petycje

Nawet na tak zaawansowanym etapie procesu legislacyjnego istnieje możliwość skorzystania z formalnej drogi wpływu, jaką są petycje. Zasady składania i rozpatrywania petycji określa ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach. Z uwagi na szeroką definicję ustawową petycją możemy objąć nie tylko postulaty zmiany prawa, jak na etapie podejmowania inicjatywy ustawodawczej przez Prezydenta, ale także zwrócić uwagę na konieczność podpisania ustawy jako ważnej i doniosłej społecznie, albo wręcz odwrotnie – zachęcić do podjęcia innych działań niż podpisanie ustawy. W petycji można zwrócić się do Prezydenta o podpisanie ustawy albo skierowanie ustawy do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności ustawy z Konstytucją, albo o zgłoszenia weta czyli przekazanie Sejmowi ustawy z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie., 

 


 

Ustawa o petycjach 

Art. 2. 3. Przedmiotem petycji może być żądanie, w szczególności, zmiany przepisów prawa, podjęcia rozstrzygnięcia lub innego działania w sprawie dotyczącej podmiotu wnoszącego petycję, życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego, mieszczących się w zakresie zadań i kompetencji adresata petycji. 

 


 

Petycję w sprawie podjęcia odpowiednich działań przez Prezydenta może złożyć zarówno osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną lub grupa tych podmiotów. Interes w podejmowaniu sugerowanego przez podmiot wnoszący działania Prezydenta może być zarówno publicznym, jak i podmiotu wnoszącego petycję, podobnie jak w przypadku petycji składanych w innych celach. Przepisy ani Konstytucji, ani ustawy nie ograniczają w tym zakresie podmiotu wnoszącego petycje, by był zmuszony wykazać, że odmowa podpisania ustawy jest jedynie w interesie społecznym. 

 

Co istotne, o tym, czy pismo skierowane do Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej będzie rozpatrywane w trybie przewidzianym dla petycji, decyduje jego treść, a nie forma, np. sposób zatytułowania pisma. Petycję składa się w formie pisemnej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej – decyzja pozostaje po stronie podmiotu zainteresowanego. 

 

Żądanie zawarte w petycji może ograniczyć się jedynie do żądania niepodpisywania ustawy. Tym samym w gestii Prezydenta pozostanie, czy zdecyduje się na skierowanie ustawy do Trybunału Konstytucyjnego, czy skorzystanie z prawa weta. W dużej mierze uzależnione to będzie od argumentacji – prawnej lub merytorycznej przedstawionej w petycji.

 

Informacje dotyczące przebiegu postępowania i załatwienia sprawy dot. petycji, jak i sama petycja, tj. jest skan, są umieszczane na stronie internetowej podmiotu, do którego ta petycja została wniesiona. Petycje są zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej, w zakładce „Petycje”: https://www.prezydent.pl/bip/petycje

Termin do rozpatrzenia petycji jest określony jako niezwłoczny, choć nie dłuższy niż 3 miesiące od dnia jej złożenia. W uzasadnionych przypadkach, kiedy wystąpią okoliczności niezależne od podmiotu rozpatrującego decyzję, termin ten może ulec przedłużeniu o kolejne 3 miesiące. Biorąc jednak pod uwagę określony przez Konstytucję termin na podpisanie ustawy i cel, w jakim jest składana taka petycja, de facto termin rozpatrzenia petycji powinien w tym przypadku wynosić nie więcej niż 21 dni.

Zastosowanie terminu ustawowego nie oznacza, że Prezydent uchybił terminowi na rozpatrzenie petycji 417.

Istnieje także możliwość, że petycja pozostanie nierozpatrzona. Dzieje się tak wówczas, gdy sprawa, której dotyczy petycja już została rozpatrzona w przypadku innej petycji, czyli Prezydent odmówił podpisania ustawy na skutek zgłoszonych wcześniej petycji. Biorąc pod uwagę krótki termin na podjęcie decyzji, w takiej sytuacji będziemy mieli raczej do czynienia z petycję wielokrotną. Natomiast nawet jeśli ustawa, w stosunku do której Prezydent odmówił podpisania na skutek rozpatrzenia petycji, w podobnym brzmieniu zostanie ponownie uchwalona przez parlament i przedstawiona do podpisu przez Prezydenta, składane wówczas petycje będą traktowane jako nowe, a nie – jako petycje w tej samej sprawie, gdyż mamy do czynienia z innym postępowaniem ustawodawczym 418.

 

 

Zgodnie z ustawą podmiot rozpatrujący petycje udostępnia na swojej stronie internetowej zbiorczą informację o petycjach rozpatrzonych w roku poprzednim.

 

Zbiorcze informacje o petycjach rozpatrywanych w danym roku (zestawienia), podobnie jak petycje są zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej w za- kładce petycje: https://www.prezydent.pl/bip/petycje

 

Z zestawień petycji z lat 2015-2022 wynika, że ta forma wpływu nie była często wykorzystywana, w przeciwieństwie do petycji dotyczących inicjatywy legislacyjnej.

 

Ustawa wymaga, aby przedmiot petycji mieścił się zakresie zadań i kompetencji adresata petycji. Tym samym zgłaszając petycję na tym etapie procedury ustawodawczej, należy pamiętać, że Prezydent może korzystać jedynie z procedur przewidzianych konstytucyjnie, tj. może podpisać ustawę albo odmówić jej podpisania, korzystając z dwóch alternatywnych ścieżek kierowania ustawy do Trybunału Konstytucyjnego albo do Sejmu. Prezydent na tym etapie nie ma możliwości dokonywania zmian w uchwalonej ustawie i wprowadzenia poprawek, nawet natury czysto redakcyjnej.

 

Jeśli adresat petycji uzna, że jest niewłaściwy do jej rozpatrzenia, przesyła ją niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia jej złożenia, do podmiotu właściwego do rozpatrzenia petycji, zawiadamiając o tym równocześnie podmiot wnoszący petycję.

 

Podobnie jak w przypadku petycji w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej, również petycje dotyczące ustaw uchwalonych w sprawach, w których właściwi są ministrowie lub inne organy administracji rządowej, są przekazywane tym właściwym organom, jak również ewentualna decyzja co do sposobu postępowania z ustawą może być z tymi organami konsultowana. Jeśli nawet, mimo argumentów przeciwnych podpisaniu ustawy wskazywanych w petycji, Prezydent podejmie decyzję o podpisaniu ustawy, petycja może zostać przekazana do właściwego organu odpowiedzialnego za ten obszar polityki Państwa. Wnioski z petycji mogą posłużyć przy ewentualnej ocenie stosowania uchwalonego prawa i przyczynić się do jego zmiany. Ważne jest jednak, by swoje stanowisko wyrażać na jak najwcześniejszym etapie procedury ustawo- dawczej, gdyż etap promulgacji aktu daje najmniejsze możliwości wywołania skutku przez zgłaszane postulaty.

 

Przykład 

Poniżej przykład petycji złożonej w sprawie zawetowania ustawy wraz z opisem sposobu jej rozpatrzenia.419
Petycja dotycząca ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw
„Wnoszący apeluje do Prezydenta RP o zawetowanie uchwalonej 9 marca 2023 r. przez Sejm RP ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw. Jednocześnie autor petycji oczekuje zmiany treści art. 4 ust. 4 ww. ustawy, przez zmniejszenie odległości – z 700 do 500 metrów – od elektrowni wiatrowej lokalizowania lub budowy budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszkalnej.
Petycja została przekazana do komórki prawnej Kancelarii Prezydenta RP. 13 marca 2023 roku Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw.
Biuro Interwencyjnej Pomocy Prawnej i Listów poinformowało wnoszącego o podjętej przez Prezydenta decyzji. Jednocześnie zgłoszone przez piszącego uwagi i propozycje zostały przekazane do Ministerstwa Rozwoju i Technologii, odpowiedzialnego za politykę mieszkaniową rządu”.

 

 

W Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej komórką wyznaczoną do realizacji zadań związanych z petycjami jest Biuro Interwencyjnej Pomocy Prawnej i Listów (wcześniej Biuro Dialogu i Korespondencji). Do zadań tego Biura należy m.in. utrzymywanie kontaktów Prezydenta i Kancelarii ze społeczeństwem przez analizę spraw dotyczących działalności lub bezczynności instytucji publicznych lub podmiotów realizujących zadania publiczne, jeżeli ocena stanu faktycznego i prawnego sprawy, przeprowadzona w oparciu o zgromadzone dokumenty i inne materiały, uzasadnia przypuszczenie, że zachodzi konieczność dokonania zmiany, uzupełnienia lub uchylenia obowiązujących regulacji prawnych 420. Biuro jest odpowiedzialne również za przygotowywanie informacji, notatek i opracowań, na podstawie prowadzonej analizy treści korespondencji wpływającej do Biura, do wiadomości i na potrzeby Prezydenta, w szczególności w zakresie proponowanych inicjatyw legislacyjnych, a także rozpatrywanie opinii, petycji i apeli. Petycje kierowane do Prezydenta można:
• przesłać pocztą tradycyjną na adres: Kancelaria Prezydenta RP Biuro Interwencyjnej Pomocy Prawnej i Listów ul. Wiejska 10, 00-902 Warszawa
• przesłać pocztą elektroniczną na adres: petycje@prezydent.pl
• doręczać osobiście do Biura Podawczego KPRP, przy ul. Wiejskiej 10, wejście D w godzinach 8.15-16.15 od poniedziałku do piątku.

 


417   Art. 10 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach.

418   Art. 12 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach.

419    Ze strony https://www.prezydent.pl/bip/petycje/petycje-2023/petycja-dotyczaca-usta- wy-o-inwestycjach-w-zakresie-elektrowni-wiatrowych-oraz-niektorych-innych-ustaw,66518

420   Zgodnie z § 15 pkt 1, 5 i 7 zarządzenia nr 10 Szefa Kancelarii Prezydenta Rzeczypo- spolitej Polskiej z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie nadania regulaminu organizacyjne- go Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

3.2 Napisz do Prezydenta

Nieformalną drogą zgłoszenia swoich postulatów i apeli w kwestii decyzji dotyczących ustaw skierowanych do podpisu jest formuła korespondencji zwykłej. Na stronie internetowej Kancelarii Prezydenta RP w zakładce „Prezydent” została bowiem przedstawiona możliwość kontaktu z Prezydentem pod nazwą „Napisz do Prezydenta” 421. Wskazano tam adres do korespondencji tradycyjnej oraz mailowej oraz numery telefonów, pod którymi można się kontaktować we wskazanych godzinach.
Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
ul. Wiejska 10
00-902 Warszawa
Telefon: (48 22) 695-29-00
Fax: (48 22) 695-22-38
Kontakt w godz. 8.15-16.15
E-mail: listy@prezydent.pl

421   https://www.prezydent.pl/prezydent/napisz-do-prezydenta

3.3 Inne możliwości wpływu

Próba interwencji dotyczącej decyzji w sprawie ustawy przedstawionej do podpisu Prezydenta może również odbywać się za pośrednictwem doradców lub w formie lobbingu.

4 Przykłady skutecznego wpływu strony społecznej na podjęte rozstrzygnięcia

 

Poniżej przykłady wniosków o ponowne rozpatrzenie ustawy przez Sejm, wskazujących w uzasadnieniach na wpływ społeczny na podjętą decyzję. 

Снимок экрана от 2023-10-24 09-16-34.pngСнимок экрана от 2023-10-24 09-16-52.pngСнимок экрана от 2023-10-24 09-17-13.png

Снимок экрана от 2023-10-24 09-17-34.png

We wnioskach do Trybunału Konstytucyjnego brak jest odniesienia do apeli i postulatów strony społecznej. Najczęściej stosowane wzorce kontroli 422 to:

1. ustawa z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz niektórych innych ustaw

• Zarzut naruszenia prawa do prywatności (art. 47 Konstytucji) oraz autonomii informacyjnej jednostki (art. 51 ust. 2 Konstytucji)

• zarzuty koncentrują się głównie wokół naruszenia prawa do prywatności dzieci własnych, dzieci małżonka oraz dzieci przysposobionych osób objętych obowiązkiem złożenia oświadczenia majątkowego – osoba, na którą nałożony został ustawowy obowiązek złożenia oświadczenia majątkowego, będzie musiała objąć swoim oświadczeniem także majątek dorosłego dziecka, a dokładniej – zarówno majątek odrębny dziecka, jak też majątek objęty małżeńską wspólnością majątkową dziecka; 

• tak skonstruowany wymóg złożenia oświadczenia majątkowego narusza także wynikającą z art. 51 ust. 2 autonomię informacyjną jednostki, czyli zakaz pozyskiwania, gromadzenia i udostępniania innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym;

• Zarzut naruszenia zasady równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji) 

• zarzut ten związany jest z odpowiedzialnością, którą mogą ponosić osoby zobowiązane do złożenia oświadczenia majątkowego, za niezłożenie lub złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia – w zależności od tego, do której kategorii należy osoba składająca oświadczenie, różna będzie odpowiedzialność za ten sam czyn.

2. ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw • przebieg procedury ustawodawczej. 

3. ustawa z dnia 14 grudnia 2017 r. zmieniająca ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności

 • przebieg procedury ustawodawczej. 

4. ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych

 • wątpliwości budziły zasady zwierzchniego nadzoru Ministra Sprawiedliwości nad sądami wojskowymi w zakresie ich organizacji i działalności administracyjnej. 

5. ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy

 • art. 64 w związku z art. 32 ust. 1 i art. 31 ust. 3 oraz art. 21 ust. 2 Konstytucji, 

• art. 2 – zasada zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, zasada ochrony praw nabytych i zasada niedziałania prawa wstecz. 6. ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o muzeach

 • „W trakcie prac parlamentarnych nad projektem poselskim, jak również po uchwaleniu ustawy i przekazaniu jej do podpisu Prezydentowi RP – zgłaszane były zastrzeżenia co do zgodności z Konstytucją poszczególnych jej postanowień”,

 • art. 2, art. 64 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. 7. ustawa z dnia 13 września 2013 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych 

• Nowelizacja, będąca kompilacją trzech projektów poselskich, spotkała się z protestem środowisk samorządowych, w tym ich krajowych organizacji. W apelach kierowanych do Prezydenta wskazywały one na poważne ryzyko niezgodności nowych przepisów z Konstytucją.

 

8. nowelizacja ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 

• „ustawa dotyka bardzo istotnych kwestii wolności obywatelskiej i prezydent musiał zważyć dwie racje – z jednej strony są to dochody gmin, a z drugiej strony konstytucyjne prawo do wolności obywatela i przeważyło to drugie”. 

9. nowelizacja ustawy o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 

• ustawa ta może ograniczać konstytucyjne zasady dotyczą-ce prawa własności i zaufania obywatela do państwa (art. 2 i art. 64 Konstytucji) oraz naruszać zasadę niedziałania prawa wstecz (art. 2 Konstytucji) 10. ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych 

• według informacji zawartych w uzasadnieniu wniosku nie zostały zachowane zasady obowiązujące przy tworzeniu prawa oraz naruszone zostały fundamentalne zasady konstytucyjne, w tym przede wszystkim zasada wolności zrzeszania, zasada zaufania obywateli i ich organizacji do Państwa, zasada przyzwoitej legislacji, zasada wolności gospodarowania, zasada ochrony własności oraz zasada równości wobec prawa.

 11. ustawa z dnia 18 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi 

• zasada państwa prawnego i wynikające z niej zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa i zasada poprawnej legislacji. 

12. ustawa z dnia 23 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw 

• ustawie zarzucono niezgodność m.in. z art. 2 Konstytucji w zakresie, w jakim narusza zasadę sprawiedliwości społecznej, art. 21 ust. 1 oraz art. 64 ust 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, z art. 45 ust. 1 Konstytucji w związku z art. 77 ust. 2 Konstytucji w zakresie, w jakim zamyka się w sprawach dotyczących uzyskania zgody na realizację procesu inwestycyjnego drogę sądową osobom trzecim, na których prawo własności lub inne prawa majątkowe może oddziaływać realizowana inwestycja oraz art. 2 Konstytucji w zakresie, w jakim naruszają zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, zwalniając władze publiczne z obowiązku dbałości o prawa i wolności obywatelskie, a także z obowiązku zapewnienia porządku publicznego, a także zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa i wyprowadzaną z niej zasadę określoności przepisów prawa.

13. ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie niektórych ustaw

 • naruszenie zasady państwa prawnego przez brak proporcjonalności i nadmierny rygoryzm,

 • naruszenie zasady przyzwoitej legislacji. 14. ustawa z dnia 13 czerwca 2008 r. o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych

 • m.in. zarzut dotyczył niezgodności z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie, w jakim upoważnienie do wydania rozporządzenia nie spełnia konstytucyjnych standardów do wydania aktu wykonawczego.


 


422   Informacje zawarte na stronie prezydent.pl.

5 Ogłoszenie ustawy

Podpisując ustawę, Prezydent zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Urzędowym. Wymóg ogłoszenia ustawy wynika z Konstytucji i jest warunkiem sine qua non jej wejścia w życie. 

 

Ogłoszenie prawa oznacza podanie go do publicznej wiadomości i do stosowania. Udostępnienie aktu w dzienniku urzędowym nakłada obowiązek na adresatów norm do ich stosowania. Nikt nie może zasłaniać się nieznajomością prawa, co jest powiązane z zasadą, że nieznajomość prawa szkodzi (ignorantia iuris nocet). Z drugiej strony nikt także nie może ponosić ujemnych konsekwencji naruszenia normy, która nie była w odpowiedni sposób podana do publicznej wiadomości.

 


 

 Konstytucja

 Art. 88. 1. Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. 2. Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych określa ustawa.

 


 

 

5.1 Zasady ogłaszania ustawy w dzienniku urzędowym

Zasady ogłaszania ustaw określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Zgodnie z art. 2 tej ustawy, powielającym zasady konstytucyjne ogłaszania prawa powszechnie obowiązującego, ogłoszenie ustawy w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe. 

 


 

Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych

 Art. 2. 1. Ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe. 

Art. 2a. 1. Akty normatywne i inne akty prawne podlegające ogłoszeniu ogłasza się w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, chyba że ustawa stanowi inaczej. 

2. Dzienniki urzędowe wydaje się w postaci elektronicznej, chyba że ustawa stanowi inaczej. 

Art. 15. 1. Podstawą do ogłoszenia aktu normatywnego lub innego aktu prawnego jest akt w formie dokumentu elektronicznego opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym przez upoważniony do wydania aktu organ.

 


 

Dziennikami urzędowymi w rozumieniu ustawy są: Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej ,,Monitor Polski’’, dzienniki urzędowe ministrów kierujących działami administracji rządowej, dzienniki urzędowe urzędów centralnych, Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego oraz wojewódzkie dzienniki urzędowe. Dla każdego dziennika urzędowego wydawanego w postaci elektronicznej organ wydający prowadzi odrębną stronę internetową, np. dla Dziennika Ustaw jest to strona https://dziennikustaw.gov.pl/DU Zgodnie z art. 9 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych, ustawy są ogłaszane w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

2023-10-24 09-24-55.png

RYS. 57. NIEKTÓRE RODZAJE AKTÓW PRAWNYCH OGŁASZANYCH W DZIENNIKACH URZĘDOWYCH.

 

Organem wydającym Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej jest Prezes Rady Ministrów. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej jest wydawany przy pomocy Rządowego Centrum Legislacji. Oznacza to, że Rządowe Centrum Legislacji, jako jednostka organizacyjna podległa Prezesowi Rady Ministrów, jest podmiotem udostępniającym na stronie internetowej prowadzonej dla Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej akty kierowane do ogłoszenia. Wiąże się to z procedurą przygotowania danego aktu do udostępnienia na stronie (procedura opisana niżej). 

Prezes Rady Ministrów jako organ wydający Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej przechowuje wydruki egzemplarzy tego dziennika, a także w celach archiwalnych przekazuje po egzemplarzu wydruku Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałkowi Sejmu oraz Bibliotece Narodowej. Dokumenty te są przechowywane wieczyście. 

Takie rozwiązanie pozwala na kontrolę autentyczności i integralności aktów prawnych ogłaszanych w formie elektronicznej. 

 


 

Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych 

Art. 20b. 3. Organ wydający Dziennik Ustaw i Monitor Polski przechowuje po jednym egzemplarzu każdego z tych dzienników również w formie ich wydruków, poświadczonych za zgodność z oryginałem przez ten organ. 

4. Organ wydający Dziennik Ustaw i Monitor Polski przekazuje po jednym egzemplarzu każdego z tych dzienników w formie wydruków, o których mowa w ust. 3, Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałkowi Sejmu oraz Bibliotece Narodowej w celu ich przechowywania. 

5. Dzienniki w formie wydruków, o których mowa w ust. 3, oraz oryginały aktów, o których mowa w ust. 2, przechowuje się wieczyście.

 


 

Zgodnie z ustawą o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych termin na ogłoszenie ustawy jest określony jako niezwłoczny. Datę ogłoszenia ustala się zgodnie z przyjętą w Rządowym Centrum Legislacji procedurą określania czasochłonności.

 


 

 Ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych

 Art. 3. Akty normatywne ogłasza się niezwłocznie.

 


 

 

5.2 Opis procedury ogłaszania aktów prawnych

Zgodnie z przyjętą i stosowaną w Rządowym Centrum Legislacji procedurą określania czasochłonności ogłaszania aktów prawnych data ogłoszenia nadesłanego aktu jest ustalana przede wszystkim z uwagi na wskazany w samym akcie termin jego wejścia w życie. W szczególności, jeśli termin ten nie jest uzależniony od terminu wejścia w życie ustawy upoważniającej (w przypadku rozporządzeń) lub wskazany jest liczbą dni lub miesięcy, z czego można wnioskować, że nie jest istotny konkretny dzień wejścia w życie takiego aktu. Ewentualne wskazówki co do pilności sprawy przekazują także podmioty właściwe ze względu na zakres przedmiotowy aktu, tj. w pierwszej kolejności właściwi ministrowie, którzy posiadają wiedzę co do merytorycznego uzasadnienia daty wejścia w życie. Data wejścia w życie jest ustalana także na podstawie innych okoliczności, znanych Rządowemu Centrum Legislacji – np. data wejścia w życie ustawy jest skorelowana z terminem wejścia w życie innych przepisów albo z zaistnieniem jakiegoś stanu faktycznego. Jeśli takie okoliczności nie występują, to planowany czas ogłoszenia aktu jest określany na podstawie następujących czynników:

• rodzaj aktu 

• akty prawne, w trakcie przygotowania do ogłoszenia, są analizowane przez redaktorów w zakresie oczywistych błędów pisarskich, 

• rozporządzenia podlegają dodatkowej weryfikacji przez legislatora, która również może trwać ok. 2-3 dni, podpisane przez organ właściwy rozporządzenie jest analizowane w szczególności w zakresie zgodności aktu z ustaleniami przyjętymi w trakcie procesu legislacyjnego, np. na etapie komisji prawniczej;

 • objętość aktu 

• liczba stron aktu – przygotowanie do ogłoszenia bardzo obszernych aktów zajmuje więcej czasu; 

• cechy techniczne 

• wpływ na złożoność prac redakcyjnych ma fakt, czy dany akt zawiera tabele, załączniki lub różnego rodzaju formularze; 

• ogólna liczba projektów

 • ogólna liczba i objętość dokumentów, jakie wpływają w danym okresie do Rządowego Centrum Legislacji w celu ogłoszenia, 

• szczególnie w grudniu każdego roku liczba ta jest wyższa od przeciętnej w całym roku; 

Informacja szczegółowa o terminach ogłaszania aktów prawnych jest dostępna pod adresem: https://wykaz.rcl.gov.pl/procedura.pdf 

Informacje o konkretnym terminie ogłoszenia danego aktu prawnego można uzyskać, sięgając do prowadzonego na stronie Rządowego Centrum Legislacji wykazu aktów oczekujących na ogłoszenie. Można w nim sprawdzić planowaną najpóźniejszą datę ogłoszenia danego aktu, która jest ustalana zgodnie z wyżej opisaną procedurą. 

Wykaz aktów oczekujących na ogłoszenie jest dostępny pod adresem na stronie RCL w zakładce „Dzienniki”: https://wykaz.rcl.gov.pl/